Richards Rodgers & Lorenz ‘Larry’ Hart
Twee solisten als hecht duo
Hoe vaak zal het gezegd zijn: ”Dat was een song van Rodgers en Hart”. Componist Richard Rodgers en tekstschrijver Lorenz Hart, de namen zijn net zo aan elkaar verbonden als, van Gend en Loos en Snip en Snap.
Ze schreven met elkaar meer dan 500 songs waarvan vele onvergankelijke standards werden in het American Songbook werden, zoals Blue Moon, My Funny Valentine en The Lady Is A Tramp. Ze schreven hun songs voor 27 Broadway-musicals en 8 films.
Shakespeare
Lorenz Milton Hart werd op 2 mei 1895 in 111th Street in Manhattan New York, geboren als zoon van Duitse immigranten. Tijdens en na zijn studie journalistiek verdiende hij de kost met het vertalen van gedichten van Heine en operettes. Zijn grootste bewondering ging uit naar Shakespeare, waarvan hij alles gelezen had en herlas.
Hart ergerde zich aan de Tin Pan Alley-songwriters die commercieel en oppervlakkig waren in zijn ogen, de “ïk-hou-van-jou-en-blijf-je-trouw-types”. Hart wilde iets anders en schreef de alledaagse dingen op in mooie taal en bijzondere rijmvormen. Hij groeide uit tot een dichter van wereldformaat, die literatuur schreef op 32 maten muziek.
Hij woonde zijn gehele leven bij zijn moeder en deelde tot zijn 43e jaar met zijn jongere broer Teddy een slaapkamer.
Op een zondagmiddag in 1919 ontmoeten Lorenz Hart en de pas zestienjarige Richard Rodgers elkaar voor het eerst. Ze ontdekken hun gemeenschappelijke bewondering voor Jerome Kern en laten elkaar gedichten en composities horen. Rodgers beschreef later hun historische ontmoeting: “Na onze eerste ontmoeting verliet ik het huis van de familie Hart en verwierf in één middag een carrière, een partner, een beste vriend en een permanente bron van irritatie.”
Succes wilde maar niet komen en Rodgers wilde al verkoper van babykleertjes worden, maar
dankzij het doorzettingsvermogen van Hart zetten ze door en hebben ze in 1925 hun eerste succes met de song Manhattan, een ode aan New York. Het kenmerkende van al hun grote songs, een mengeling van romantiek en ironie, is direct herkenbaar. De melodieën van Rodgers zijn zo prettig in het gehoor liggend, dat het cynisme van Hart vaak onopgemerkt blijft. “This can’t be love, because I feel so well” en “Here in my arms it’s adorable, it’s deplorable, that you were never there”.
Ze schrijven hun songs en later ook de complete draaiboeken uitsluitend voor Broadway shows, behalve tijdens de Depressie, als ze voor de filmindustrie van Hollywood liedjes schrijven (1931-1935). Van de 27 musicals zijn er 15 een groot succes, waarvan de meest bekende zijn Babes In Arms en Pal Joey.
In 1942 wil Rodgers de musical Oklahoma! maken, Larry ziet er niets in, hij houdt niet van cowboys en het platteland. Het wordt het grootste succes in de geschiedenis van Broadway tot dan toe.
Waar is Larry?
Hart, Larry voor intimi, moet niet groter geweest zijn dan 1,50 meter. Zijn hoofd en handen waren van normaal postuur, maar leken in combinatie met zijn kleine lijf heel groot. Zijn dwergachtige uiterlijk, gecombineerd met zijn beweeglijkheid en humor, vertederde iedereen die hem ontmoette: een troeteldier, een leuk lelijk mannetje die je wilde beschermen. Het maakte hem tot een graag geziene gast en het middelpunt van feesten, maar ook tot een outcast. Men vond hem wel lief, maar niemand raakte verliefd op hem.
Tot driemaal toe werden zijn huwelijksaanzoeken afgewezen, langzamerhand raakte hij ervan overtuigd dat door zijn ongeproportioneerde uiterlijk de ware liefde niet voor hem was weggelegd. Hij begon zich te ontrekken aan zijn omgeving. “Waar is Larry?” werd een gevleugeld gezegde. Ook tijdens zijn eigen feestjes, vaak met meer dan 600 mensen, was hij plotseling spoorloos verdwenen. De spontane clowneske man veranderde meer en meer in een droefgeestig en afgezonderd figuur, een rusteloze zwerver, op zoek naar het ware geluk. Vrienden omschrijven hem wel als de Amerikaanse Toulouse-Lautrec. Drank en de schaduwzijde van het nachtleven werden zijn wereld. De wereldwijsheid, zo aanwezig in zijn liedjes, kon hij zelf niet beleven. Wie de geliefde en succesvolle tekstschrijver in werkelijkheid was wist niemand.
Servetten, bierviltjes, snelheid
Liedjes schrijven, dag en nacht buitensporig grote sigaren roken en ongemerkt verdwijnen werden zijn bezigheden. Hij haatte hij zijn werk als het nog moest gebeuren, maar genoot er met volle teugen van als ’t klaar was. Richard Rodgers moest hem steeds vaker ‘vangen’ en opsluiten om hem te dwingen teksten te schrijven.
De chaotische Hart schreef zijn briljante teksten altijd en overal, in de taxi, op het toilet en tijdens feesten, zeer tot ongenoegen van de gedisciplineerde Rodgers.
De beroemde producer George Abbott over Hart: “Larry krabbelde op de achterkant van een bierviltje of op de rand van een servet zijn nieuwe tekst, terwijl ‘Dick’ Rodgers en ik over iets anders spraken”.
Larry Hart verklaarde ooit aan een journalist van de New York Times: “Ik ben alleen geïnspireerd als ik een potlood en een stukje papier voor me heb, dat is inspiratie.”
Poëzie
Lorenz Hart bracht een ommekeer in het schrijven van liedteksten teweeg. Hij was de eerste songwriter in de twintiger jaren die zich vrij voelde om alledaagse taal te gebruiken in liedteksten. Hij voorzag bestaande melodieën van teksten vol geestigheid, fantasie, cynisme en charme. Net als Rodgers’ gave voor componeren, leken Hart’s teksten altijd spontaan en moeiteloos geproduceerd te worden.
Met zijn tijdgenoten Ira Gershwin en Cole Porter zorgde Lorenz Hart ervoor dat commerciële deuntjes veranderden in poëzie, een kunstzinnige uitingsvorm met behoud van het gevoel van alledaagse spreektaal.
Alan Jay Lerner, tekstschrijver van o.a. My Fair Lady, had een intensief kontakt met Hart in zijn laatste jaren en zegt: “The word genius, like most superlatives these days, has grown feeble overwork, but if lyric writing is worthy of a genius it had one in Larry.”
Rodgers en Hart
De samenwerking van Richard Rodgers en Lorenz Hart duurde van 1918 tot 1943 en was zeer produktief:
– 27 Broadway-musicals, waaronder Jumbo, Babes In Arms, Pal Joey;
– 8 filmscores, waaronder Higher and Higher en Too Many Girls;
– ruim 500 liedjes, waarvan zo’n 75 nog regelmatig gespeeld worden, zoals Blue Moon, My Romance, My Funny Valentine, The Lady Is A Tramp, Spring Is Here, Bewitched, Bothered And Bewildered.
Van hun eerste 17 shows waren er zeven een groot succes en tien een mislukking. Bij hun laatste tien shows zaten acht grote successen, waarvan zeven op een rij.
Naast hun grote kwantiteit waren Rodgers en Hart een belangrijke invloed, zowel individueel als gezamenlijk, op het vak ‘songwriting’ en de vorm van de musical in hun tijd. Lorenz Hart bracht een ommekeer in het schrijven van liedteksten teweeg. Net als Rodgers’ gave voor componeren, leken Hart’s teksten altijd spontaan en moeiteloos geproduceerd te worden. Hij was de eerste in de twintiger jaren die zich vrij voelde om alledaagse taal te gebruiken in liedteksten.
